Ethereum sẽ bùng nổ với 10.000 chuỗi khối mới

Một chủ đề hot trong thế giới tiền điện tử năm 2024 là số lượng blockchain lớp-2 (L2) được tạo ra trên mạng Ethereum. Các bộ sưu tập NFT đình đám như Pudgy Penguins, Bored Ape Yacht Club và Azuki đã công bố L2 của riêng họ — chưa kể đến các công ty truyền thống như Fox Corporations và Flipkart cũng tham gia cuộc chơi.

Nhiều người nghĩ rằng sự bùng nổ này chỉ là trò đùa, nhưng thực tế là chúng ta có thể thấy hàng ngàn L2 xuất hiện trong năm tới. Điều này sẽ cực kỳ tốt cho hệ sinh thái Ethereum (ETH).

Nói đơn giản: Mạng Ethereum là một blockchain lớp đầu tiên (L1). Ethereum ưu tiên phân quyền và bảo mật, nhưng lại thiếu khả năng mở rộng — một vấn đề được gọi là tam giác blockchain, nơi chỉ có thể đạt được hai trong ba yếu tố đó.

Vì vậy, mạng Ethereum trở nên kém mở rộng hơn, và các giao dịch trên đó cực kỳ đắt đỏ. Để giải quyết vấn đề này, các L2 — còn được gọi là rollups — đã được tạo ra. Chúng xử lý các giao dịch ngoài mạng Ethereum rẻ hơn bằng cách gộp chúng thành các lô và gửi những lô đó lên mạng Ethereum.

Tuy nhiên, mô hình này có hai điểm đau chính. Thứ nhất là phân mảnh hệ sinh thái Ethereum. Thanh khoản thị trường bị chia nhỏ giữa các L2, tạo ra trải nghiệm người dùng kém. Người dùng liên tục phải chuyển đổi ví của họ giữa các mạng và “cầu nối” tài sản của họ. Ngoài ra, các cầu nối và tài sản “được bọc” trên các mạng khác nhau đã trở thành mục tiêu chính cho các hacker trong những năm gần đây.

Điểm đau thứ hai là sự bất ổn và khó dự đoán của chi phí giao dịch của các L2 này, điều này rất tệ cho sự phát triển của các ứng dụng khác nhau. Một ngày bạn có thể trả một xu để thực hiện một giao dịch, và ngày hôm sau con số đó có thể cao hơn 10 hoặc 100 lần vì một đồng meme nào đó đang thịnh hành và chiếm hết không gian khối.

Kết quả là một hệ sinh thái với thanh khoản phân mảnh, người dùng phân mảnh, UX kém, dễ bị khai thác, và một môi trường vẫn chưa phù hợp để phát triển các ứng dụng một cách bền vững về mặt tài chính.

Hàng ngàn L2 để loại bỏ điểm đau

Mặc dù có vẻ phức tạp, việc khởi chạy và duy trì một L2 ngày nay cực kỳ nhanh chóng và tương đối rẻ. Các công ty cung cấp dịch vụ Rollup as a Service (RaaS) thực hiện công việc này và có thể khởi chạy và duy trì một rollup trong vòng sáu phút với chi phí dưới $1,000 mỗi tháng, như trường hợp của RaaS Gateway.Fm.

Các rollup này được xây dựng bằng các bộ phát triển chuỗi (CDK) của các L2 lớn hơn, như Polygon (MATIC), Optimism (OP), Arbitrum (ARB), và ZkSync. Do sự dễ dàng trong việc tạo ra các L2 mới, hai loại blockchain đã trở nên phổ biến: appchains và sector chains.

Appchains là các L2 được tạo ra và tùy chỉnh để hỗ trợ chỉ một ứng dụng, cung cấp một môi trường kiểm soát với chi phí rẻ hơn và dễ dự đoán hơn so với việc xây dựng trên các L2 công cộng.

Sector chains là các blockchain (thường là có quyền) được tạo ra và tùy chỉnh để phục vụ một lĩnh vực cụ thể, chẳng hạn như gaming hoặc tài sản thực (RWAs).

Tự chúng, các môi trường này phù hợp hơn cho việc phát triển on-chain bền vững về mặt tài chính. Nhưng chúng đi kèm với một lợi ích bổ sung: Tùy chỉnh cho các trường hợp sử dụng cụ thể cho phép hiệu quả cao hơn so với các L2 công cộng, được xây dựng cho mục đích chung.

Tất nhiên, các chuỗi mới này dẫn đến phân mảnh lớn hơn. Vấn đề này đang được giải quyết một phần bởi các L2 cung cấp CDK cho phần còn lại của thị trường. Polygon, Optimism, và ZkSync đang xây dựng các lớp tổng hợp thanh khoản sẽ làm cho hàng ngàn appchains và sector chains trông như một.

AggLayer, một lớp tổng hợp thanh khoản được tạo ra bởi Polygon, là một dự án nổi bật trong lĩnh vực này. Nó đang đi đầu trong việc phát triển một lớp tổng hợp sử dụng công nghệ bằng chứng không kiến thức (ZK). (ZK không chỉ là chìa khóa để đạt được khả năng tương tác tức thì giữa các chuỗi kết nối với AggLayer, mà còn làm cho các chuỗi này rẻ hơn trong tương lai.)

Những tên tuổi lớn bao gồm OKX, Ronin, ImmutableX, Telegram Open Network (TON) và Fox Corporation đã hoặc đang trong quá trình kết nối các L2 với AggLayer.

Ngay cả Ronin — một trong những blockchain gaming lớn nhất thế giới — cũng đã thông báo vào tháng 6 rằng họ đang xem xét khả năng chuyển từ L1 sang L2 kết nối với AggLayer. Điều đó sẽ mang lại giá trị to lớn cho hệ sinh thái Ethereum — và cho chính Ronin, vì nó có thể dành ít năng lượng hơn cho cơ sở hạ tầng và dành nhiều thời gian hơn để thu hút các trò chơi mới và đảm bảo sự thành công của chúng.

Rõ ràng là hàng ngàn appchains và sector chains đang đến, và chúng sẽ rất quan trọng cho sự phát triển on-chain bền vững về mặt tài chính. Các lớp tổng hợp ZK sẽ giải quyết nhiều vấn đề phân mảnh mà chúng ta đang trải qua ngày nay. Đây là một động lực hấp dẫn cho các L1 khác di chuyển đến hệ sinh thái Ethereum để tận dụng thanh khoản ngày càng thống nhất — cho phép họ tập trung ít hơn vào cơ sở hạ tầng và nhiều hơn vào việc thu hút và giữ chân các ứng dụng đỉnh cao trên chuỗi của họ.

Chain Việt Nam